สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ร่วมกับมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาการเรียนรู้ จัดเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการ “พลังอำเภอสู่การเป็นอำเภอต้นแบบและอำเภอขยายผลในการขับเคลื่อนชุมชนล้อมรักษ์ (CBTx)” เพื่อพัฒนาศักยภาพผู้นำระดับอำเภอให้ร่วมกันแก้ปัญหายาเสพติดอย่างยั่งยืน โดยมี นายโสภณ ซารัมย์ รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการ สสส. เป็นประธานเปิดงาน
นายโสภณกล่าวว่า ปัญหายาเสพติดยังคงเป็นภัยใหญ่ของประเทศที่ส่งผลต่อสุขภาพ สังคม และความมั่นคงของชาติ การแก้ปัญหาให้ได้ผลต้องอาศัย “พลังทุกภาคส่วน” ร่วมมือกัน ตั้งแต่ภาครัฐ ภาคท้องถิ่น ภาคศาสนา ภาคประชาชน ไปจนถึงภาคสาธารณสุข เพื่อให้การบูรณาการทำงานมีประสิทธิภาพและยั่งยืน
> “เวทีนี้คือการปลุกพลังอำเภอให้ขับเคลื่อนงานแก้ปัญหายาเสพติดผ่านแนวทาง CBTx ซึ่งชุมชนต้องเป็นเจ้าของการเปลี่ยนแปลง ตั้งแต่การป้องกัน การบำบัดฟื้นฟู ไปจนถึงการติดตามดูแลให้ผู้ที่เคยหลงผิดกลับมามีศักดิ์ศรีและเป็นที่ยอมรับในสังคมอีกครั้ง” รองนายกฯ กล่าว
สสส. ปลุกพลังอำเภอ – สร้างโมเดลต้นแบบขยายผลทั่วประเทศ
นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. กล่าวว่า CBTx เป็นกระบวนการที่มุ่งเน้น “การใช้พื้นที่เป็นฐานและประชาชนเป็นศูนย์กลาง” โดยมีเป้าหมาย 4 ด้านหลัก ได้แก่
1. พัฒนาอำเภอต้นแบบด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด
2. สร้างเครือข่ายขยายผลไปยังพื้นที่อื่น ๆ
3. ค้นหานวัตกรรมฟื้นฟูผู้ติดยาในชุมชน
4. พัฒนากลไกการสื่อสารเพื่อให้มาตรฐานการบำบัดในชุมชนเป็นหนึ่งเดียว
สสส. ได้ขับเคลื่อนงานด้านยาเสพติดมาตั้งแต่ปี 2558 ปัจจุบันมีพื้นที่ต้นแบบปลอดภัยจากยาเสพติดแล้ว 29 แห่งทั่วประเทศ มีแกนนำภาคประชาชนกว่า 12,900 คน ในกว่า 4,000 หมู่บ้าน ซึ่งกลายเป็น “พลังเงียบ” ที่ช่วยขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงจากระดับชุมชนสู่ระดับอำเภอ
“เรากำลังสร้างระบบที่ยั่งยืน ไม่ใช่แค่บำบัด แต่ให้คนในชุมชนลุกขึ้นมาดูแลกันเอง นี่คือหัวใจของ CBTx ที่จะทำให้การแก้ปัญหายาเสพติดของประเทศมีชีวิต มีพลัง และอยู่ได้จริงในระยะยาว” นพ.พงศ์เทพกล่าว
CBTx: เปลี่ยนผู้ป่วยเป็นผู้สร้างแรงบันดาลใจ
นพ.ยงยุทธ วงศ์ภิรมย์ศานติ์ ประธานมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาการเรียนรู้ กล่าวเสริมว่า ความสำเร็จของ CBTx ขึ้นอยู่กับการดูแลผู้ผ่านการบำบัดตลอด 1 ปีหลังกลับคืนชุมชน เพราะเป็นช่วงเวลาชี้ชะตาว่าจะกลับไปใช้ยาอีกหรือไม่
> “ถ้าชุมชนเข้มแข็ง มีสภาพแวดล้อมที่ดี มีเครือข่ายช่วยเหลือ ผู้เคยใช้สารเสพติดจะสามารถปรับเปลี่ยนตัวเองได้จริง กลับมามีคุณค่าและเป็นแรงบันดาลใจให้คนอื่นต่อไปได้ นี่คือพลังของชุมชนล้อมรักษ์” นพ.ยงยุทธ กล่าว
เขาย้ำว่า ต้องสร้างพื้นที่ต้นแบบในแต่ละอำเภอให้เห็นผลจริง เพื่อขยายผลไปทั่วประเทศ และให้ CBTx กลายเป็นโมเดลแห่งความร่วมมือของทุกภาคส่วนที่ร่วมกัน “คืนคนดีให้สังคม”
เวที CBTx ภาคกลางครั้งนี้จึงไม่เพียงเป็นการอบรมหรือแลกเปลี่ยนความรู้ แต่คือการรวมพลังของผู้นำท้องถิ่น เจ้าหน้าที่ภาครัฐ และภาคประชาชน เพื่อสร้างอนาคตที่ชุมชนจะสามารถ “ล้อมรักษ์ ปกป้อง ปรับเปลี่ยน” ปัญหายาเสพติดได้ด้วยตนเอง
